Çocuk Sağlığı İzlemleri

Bu izlemler, her yaş grubuna uygun genel sağlık kontrolleriyle çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimini izlemeyi amaçlar.

Bu kapsamda şu değerlendirmeler yapılır:

1. Yaşa uygun sıklıkta çocuk sağlığı kontrolleri ve büyüme-gelişme değerlendirmesi (Çocuk Sağlığı İzlemleri)
2. Tamamlayıcı beslenmeye (ek gıdaya) geçiş
3. Okul çağı sağlık kontrolleri
4. Ergen sağlığı ve gençlik danışmanlığı                                   

Çocuk Sağlığı İzlemlerinde Büyüme–Gelişme Değerlendirmesi

Bebeğinizin ve Çocuğunuzun Sağlıklı Yolculuğunda Bilimsel, Güvenilir ve Şefkatli Bir Rehberlik

Her çocuğun büyüme ve gelişim süreci kendine özgü bir yolculuktur. Bu yolculukta düzenli çocuk sağlığı izlemleri, bebeğinizin ve çocuğunuzun sağlıklı gelişimini değerlendirmek, olası riskleri erken fark etmek ve ebeveynleri doğru bilgiyle desteklemek için kritik bir öneme sahiptir.

Büyüme–gelişme değerlendirmesi, yalnızca boy ve kilo ölçmekten çok daha fazlasıdır; çocuğunuzun fiziksel, motor, bilişsel, dil ve sosyal-duygusal gelişiminin bir bütün olarak değerlendirilmesini içerir. Bu nedenle düzenli bebek ve çocuk izlemleri, sağlıklı gelişimin en güvenilir yapı taşlarından biridir.

Bu izlemler ayrıca ebeveyn olarak aklınızda beliren “Çocuğum yaşına uygun gelişiyor mu?”, “Gelişiminde bir gecikme var mı?”, “Neye dikkat etmeliyim?” gibi sorulara açıklık getirmeyi amaçlar.

Büyüme Gelişme Değerlendirmesi Nedir?

Büyüme gelişme değerlendirmesi; çocuğunuzun:

• Boy,
• Kilo,
• Baş çevresi,
• Motor becerileri,
• Dil gelişimi,
• Bilişsel süreçleri,
• Sosyal–duygusal davranışları

gibi birçok alanda yaşına uygun gelişip gelişmediğini değerlendiren kapsamlı bir takip sürecidir.

Doğumdan itibaren özellikle ilk 24 ay, büyüme hızının ve nörogelişim değişikliklerinin en yoğun olduğu dönemdir. Bu nedenle düzenli aralıklarla yapılan bebek izlemleri büyük önem taşır.

Büyüme Ölçümleri ve Persentil Takibi

Çocuğun büyümesini anlamanın en bilimsel yolu, düzenli olarak yapılan boy–kilo–baş çevresi ölçümlerinin percentil eğrilerine işlenmesidir.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta tek bir ölçüm değil, çocuğun kendi büyüme eğrisini korumasıdır.
Percentilde ani düşüşler; beslenme sorunları, kronik hastalıklar, emilim bozuklukları veya hormonal problemler için önemli bir ipucu olabilir.

Prematüre bebeklerde tüm değerlendirmeler düzeltilmiş yaş kullanılarak yapılır; böylece daha adil ve doğru bir izlem sağlanır.

Gelişimsel Değerlendirme: Çocuk Sadece Büyümez, Gelişir

Her çocuk kendi hızında gelişir; ancak her yaşın beklenen gelişim basamakları vardır.
Rutin çocuk sağlığı izlemlerinde çocuğunuzun gelişimi çok yönlü olarak değerlendirilir:

📌 Motor Gelişim

• Baş kontrolü
• Dönme
• Oturma
• Emekleme
• Yürüme
• İnce motor beceriler (kupa tutma, küçük nesneleri kavrama)

📌 Dil Gelişimi

• Ses çıkarma
• Babıldama
• Heceler
• İlk kelimeler
• İki kelimelik cümleler

📌 Sosyal–Duygusal Gelişim

• Gülümseme
• Göz teması
• Oyun isteği
• İlişki kurma
• Duygu düzenleme

📌 Bilişsel Gelişim

• Nesne takibi
• Sorun çözme becerileri
• Sebep–sonuç ilişkisi kurma
• Taklit oyunları

Bu değerlendirmeler sayesinde olası gecikmeler erken fark edilerek aileye kişisel bir gelişim planı sunulur.

Gelişimsel Tarama Testleri: GİDR, SİATT ve M-CHAT

Gelişimsel tarama testleri, çocuğun gelişiminin objektif olarak değerlendirilmesine yardımcı olur. Bu testler tanı koymaz; ancak gelişimsel riskleri erken belirlemek için çok önemlidir.

GİDR (Gelişim İzleme ve Destekleme Rehberi)

GİDR, 0–72 ay arasındaki çocukların gelişimini değerlendirmek için hazırlanmış, Türkiye’ye özgü ve kapsamlı bir gelişim izleme rehberidir. Rutin izlemlerde çok değerli bir araçtır.

GİDR; bebeğinizin ve çocuğunuzun gelişimini aşağıdaki alanlarda sistematik olarak değerlendirir:

• Motor gelişim: baş kontrolü, oturma, ince motor becerileri, yürüme
• Dil gelişimi: ses çıkarma, heceleme, kelime kullanımı
• Sosyal–duygusal gelişim: gülümseme, göz teması, etkileşimsel davranışlar
• Bilişsel gelişim: problem çözme, nesne takibi, oyun becerileri

GİDR’in en önemli avantajı, yaş dönemlerine göre net ve pratik kontrol listeleri sunmasıdır. Böylece hem doktor hem aile için bebeğin hangi basamakta olduğu daha kolay ve anlaşılır hale gelir. Ayrıca, gelişimsel risk görüldüğünde aileye erken dönem destek programları hakkında yönlendirme yapılmasını sağlar.

SİATT (Sosyal İletişim ve Alan Tarama Testi)

SİATT, özellikle çocuğun sosyal iletişim becerilerini ve sosyal uyum davranışlarını değerlendirmek için kullanılan bir tarama aracıdır.

Bu testte çocuğun:

• Göz teması
• Ortak dikkat
• Oyuna katılım
• Sosyal etkileşim
• Uyum ve davranış kontrolü
  gibi alanları gözlemlenir.

SİATT, sosyal iletişimdeki küçük farklılıkları bile erken dönemde saptamayı kolaylaştırır. Bu özellikleri sayesinde özellikle otizm spektrum bozukluğu açısından risk taşıyan erken davranışları belirlemede oldukça değerlidir.

M-CHAT (Modified Checklist for Autism in Toddlers)

M-CHAT, 16–30 aylık çocuklarda otizm spektrum bozukluğu riskini değerlendirmek için dünya genelinde kullanılan kanıta dayalı bir tarama testidir.

Test, ebeveynlere yöneltilen basit ve anlaşılır sorulardan oluşur ve çocuğun:

• Göz teması
• Ortak dikkat kurma (işaret etme, gösterme)
• Sosyal iletişim
• Oyun davranışları
• Sözel ve sözel olmayan iletişim

gibi alanlarda yaşa uygun gelişim gösterip göstermediğini değerlendirir.

M-CHAT bir tanı aracı değildir; ancak riskli bir durum varsa ileri değerlendirme gerekliliğini işaret eder. Erken tanı ve erken destek, özellikle sosyal ve iletişimsel becerilerde çok büyük fark yaratır.

Bu Testler Neden Önemli?

GİDR, SİATT ve M-CHAT gibi gelişimsel tarama araçları sayesinde:

• Gelişimsel gecikmeler erken fark edilir
• Gerekirse uygun uzmanlara yönlendirme yapılır
• Aileye günlük hayatta gelişimi destekleyici öneriler sunulur
• Bebeğinizin bireysel gelişim profili daha iyi anlaşılır
• Erken müdahale şansı artırılır

Unutmayın:
Erken fark etmek, gelişimi desteklemenin en etkili yoludur.
Bu nedenle rutin bebek kontrolleri ve gelişimsel tarama testleri, bebeğinizin sağlıklı geleceği için güçlü bir adımdır.

Beslenme ve Uyku Düzeni de Gelişimin Bir Parçasıdır

Düzenli çocuk izlemlerinde yalnızca ölçümler değil, günlük yaşam düzeni de değerlendirilir:

• Emzirme ve tıbben gerekli ise mama ile beslenme
• Ek gıdaya geçiş
• Gıda çeşitliliği
• Yemek düzeni
• Gece uyanmaları
• Uyku hijyeni
• Günlük uyku süreleri

Beslenme ve uyku düzeni büyüme eğrilerini doğrudan etkilediği için aileye pratik, sürdürülebilir öneriler sunulur.

Çocuk Sağlığı İzlemleri Neden Hayati Önem Taşır?

Düzenli çocuk sağlığı kontrolleri:

• Sağlıklı büyüme hızını garanti eder
• Gelişimsel gecikmeleri erken tanır
• Günlük hayata yönelik rehberlik sunar
• Aşı takviminin doğru ilerlemesini sağlar
• Anne–baba kaygısını azaltır
• Kronik hastalık risklerinin erken belirlenmesine yardımcı olur

Ayrıca, çocuk doktoru ile aile arasında kalıcı ve güven dolu bir ilişki kurulmasına katkı sağlar.

Çocuk Sağlığı İzlemleri Ne Sıklıkla Yapılmalıdır?

Bebeklerin ve çocukların sağlıklı büyüme–gelişme süreçlerinin yakın takip edilebilmesi için düzenli aralıklarla çocuk sağlığı izlemlerine gidilmesi önerilir. 

Önerilen izlem zamanları:

• Yenidoğan ziyareti: Doğumdan sonraki ilk 48–72 saat içinde
• İlk ay izlemi: 1. hafta ve 1. ay
• İlk yıl izlemleri:
  • İlk altı ayda her ay
  • 9. ay
  • 12. ay
• İkinci yıl izlemleri:
  • 15. ay
  • 18. ay
  • 21. ay
  • 24. ay
• 2–6 yaş arası: Altı ayda bir veya çocuğun ihtiyacına göre daha sık
• Okul dönemi (6 yaş ve üzeri): Yılda bir kez düzenli sağlık kontrolü önerilir.

Her çocuğun ihtiyacı farklı olduğundan, prematüre bebeklerde ve özel izlem gerektiren çocuklarda bu sıklık daha sık olabilir. Düzenli kontroller, büyümenin doğru ilerlediğinden emin olmak için en güvenilir yaklaşımdır.

Prematüre Bebeklerde Özel Takip

Prematüre bebeklerde nörogelişim ve büyüme takibi daha sık yapılır. Bu süreçte:

• Düzeltilmiş yaş kullanılır
• Ayrıntılı kas tonusu değerlendirmesi yapılır
• Beslenme planlaması özelleştirilir
• Ek gelişimsel tarama testleri uygulanır

Her prematüre bebek, kendi bireysel hızında değerlendirilir.

Aileye Rehberlik: Güven Veren Bir Yol Arkadaşı

Her izlem ziyaretinde aileye:

• Yaşa uygun gelişim beklentileri
• Oyun ve aktivite önerileri
• Dil gelişimini destekleyici ipuçları
• Uyku ve günlük rutin düzenlemeleri
• Ekran süresi konusunda bilimsel öneriler
  aktarımaktadır.

Aileler için en değerli kısım çoğu zaman budur: Kendilerini güvende hissetmek ve yalnız hissetmemek.

Bilimsel, Kişiye Özel ve Şefkatli Bir İzlem Süreci

Her çocuk eşsizdir. Bu nedenle büyüme–gelişme değerlendirmesi, standart bir kontrol değil; çocuğunuzun bireysel ihtiyaçlarını dikkate alan, aileyi bilgilendiren ve güçlendiren bir süreçtir.

Amacımız; çocuğunuzun sağlıklı büyüdüğünden emin olmak ve siz ebeveynlerin bu yolculukta kendinizi bilinçli, desteklenmiş ve güvende hissetmesini sağlamaktır.

Düzenli kontroller, doğru bilgi ve sevgi dolu bir rehberlikle çocuğunuzun gelişimi hem güçlü hem de keyifli bir şekilde ilerler.

Tamamlayıcı Beslenmeye (Ek gıdaya) Geçiş

Bebeğinizin Sağlıklı Beslenme Yolculuğunda Bilimsel, Güvenilir ve Şefkatli Bir Kılavuz

Bebeğinizin hayatındaki en önemli dönüm noktalarından biri, tamamlayıcı beslenmeye geçiş, yani halk arasında bilinen adıyla ek gıdaya başlama sürecidir. Doğumdan itibaren anne sütü (ve tıbben gerekliyse uygun formül mama) bebeğin temel besin kaynağıdır; ancak yaklaşık 6. aydan itibaren sadece anne sütü tek başına bebeğin enerji ve besin ihtiyaçlarını karşılamaya yetmez. İşte bu noktada devreye tamamlayıcı beslenme girer.

Çocuk sağlığı izlemlerinin önemli bir parçası olan ek gıdaya geçiş süreci, yalnızca beslenme düzeninin değiştiği bir dönem değil; aynı zamanda bebeğinizin motor gelişiminden bağışıklığına, duyusal gelişiminden yeme davranışı temelinin oluşmasına kadar pek çok alanı etkileyen kritik bir gelişim sürecidir.

Bu nedenle ek gıdaya geçişin bilimsel temele dayanan, doğru zamanda ve doğru adımlarla yapılması; ebeveynlerin bu süreçte güvenle ilerleyebilmesi için profesyonel rehberlik büyük önem taşır.

Tamamlayıcı Beslenmeye Ne Zaman Başlanmalı?

Bilimsel rehberlerin ortak görüşü, tamamlayıcı beslenmeye 6. ay sonunda başlanmasıdır. 

Bebeğin ek gıdaya hazır olduğunu gösteren belirtiler:

• Destekle oturabilmesi
• Baş ve boyun kontrolünün yeterli olması
• Çiğneme hareketleri yapmaya başlaması
• Eline aldığı nesneyi ağzına götürebilmesi
• Aile bireylerinin yemeğine ilgi göstermesi
• Dil itme refleksinin belirgin şekilde azalması

Tamamlayıcı Beslenmenin Amacı Nedir?

Ek gıdanın amacı, bebeğin anne sütünü kesmek değil; anne sütüne tamamlayıcı besinler ekleyerek bebeğin artan enerji, protein, mineral ve vitamin ihtiyaçlarını karşılamak ve bebeğinizi bir yaşında genel olarak aile sofrasından (çok az tuzlu, az baharatlı şekilde) beslenir hale getirmektir.

Bu süreçte hedeflenen temel noktalar:

• Bebeği çeşitli tat ve dokularla tanıştırmak
• Sağlıklı yeme davranışlarının temelini oluşturmak
• Demir, çinko gibi kritik besin öğelerinin yeterli alımını sağlamak
• Beslenme problemlerini erken fark etmek
• Bağımsız beslenme becerisini geliştirmek

Bu nedenle tamamlayıcı beslenme bir beslenme değişikliği değil; gelişimsel bir yolculuktur.

Püre mi, BLW mi? En Doğrusu Hangisi?

Ailelerin en çok merak ettiği konulardan biri, bebeğe püre ile mi başlanmalı, yoksa BLW (Baby Led Weaning) yöntemiyle mi ilerlenmesi gerektiğidir. Çocuk sağlığı izlemlerinde bu konu aileyle birlikte değerlendirilir.

Püre Bazlı Yaklaşım:

• Kaşıkla beslenir
• Doku derecesi yavaşça artırılır
• Aile için kontrolü kolaydır

BLW Yaklaşımı:

• Bebek kendi kendine beslenir
• Motor beceriler ve el-göz koordinasyonu daha hızlı gelişebilir
• Bebek aile sofrasına daha kolay uyum sağlar

Her iki yöntem de bilimsel olarak uygundur. Önemli olan bebeğin güvenli beslenmesi, doğru gıdayı doğru formda alması ve yöntem seçiminin aileye ve bebeğe uygun olmasıdır. Çoğu bebek için karışık (mixed) bir yöntem en idealidir.

Ek Gıdaya Başlarken İlk Adımlar

İlk günlerde amaç, bebeğin yeni tat ve dokularla tanışmasıdır. İlerleyen zamanlarda öğün sayısı ve çeşitlilik artırılır; kahvaltı, sebze yemekleri, meyveler, kurubaklagiller, yumurta ve et gibi kıymetli protein kaynakları düzenli beslenmeye eklenir.

Alerji Riskleri ve Güvenli Beslenme

Güncel bilimsel rehberler, alerjen gıdaların (yumurta, balık, yer fıstığı vb.) uygun zamanda ve kontrollü şekilde sunulmasının alerji riskini azaltabileceğini göstermektedir.

Her çocuk için kişisel değerlendirme yapılır ve aileye şu konularda detaylı bilgi verilir:

• Alerji belirtileri nasıl anlaşılır?
• Ailede alerji hikâyesi varsa süreç nasıl planlanır?
• Hangi gıdalar yüksek risklidir?
• Ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Bu sayede ek gıda süreci hem güvenli hem de keyifli ilerler.

Beslenme Rutinleri ve Sağlıklı Alışkanlık Kazandırma

Ek gıdaya geçiş sadece yemek değil, yeme davranışının temellerinin atıldığı bir dönemdir.

İzlemlerde aileye duyarlı beslenme ilkeleri ile uyumlu olacak şekilde şu konularda rehberlik sunulur:

• Yemek ortamının sakin olması
• Ekran karşısında beslenmeden kaçınma
• Bebeğin açlık–tokluk sinyallerini takip etme
• Zorlamadan, keyifli beslenme
• Güvenli oturma pozisyonu
• Aile sofrasına birlikte oturma alışkanlığı

Bu yaklaşım, ilerleyen yıllarda sağlıklı beslenme davranışlarının temelini oluşturur.

Tamamlayıcı Beslenmede Sık Sorulan Sorular

Her izlemde ailelerin merak ettiği sorulara yanıt verilir:

• “Bebeğim ne kadar yemeli?”
• “Pütürlü gıdaya ne zaman geçmeliyiz?”
• “Et ve yumurtayı kaçıncı ayda verebilirim?”
• “Kaç öğün olmalı?”
• “Demir eksikliğini nasıl önleriz?”

Her bebeğin ihtiyacı farklı olduğundan, tüm öneriler kişiye özel planlanır.

Prematüre Bebeklerde Ek Gıda

Prematüre bebeklerde ek gıdaya geçiş zamanı, düzeltilmiş yaş ve bebek gelişimi dikkate alınarak belirlenir.

Özel dikkat edilen noktalar:

• Demir takviyeleri
• Enerji yoğun gıdalar
• Kas–motor gelişimi
• Ağız-motor becerileri
• Beslenme toleransı

Her prematüre bebek için süreç ayrıntılı takip edilir.

Sağlıklı Bir Beslenme Yolculuğu İçin Güçlü Bir Başlangıç

Tamamlayıcı beslenmeye geçiş; bebeğinizin gelişimsel yolculuğunda hem heyecan verici hem de hassas bir dönemdir. Bu sürecin bilimsel temellere dayanan, güvenli, bilinçli ve bebeğin ritmine saygı duyan bir şekilde ilerlemesi için çocuk sağlığı izlemleri en güçlü rehberdir.

Amacımız; bebeğinizin beslenme sürecinin sağlıklı, güvenli ve keyifli bir şekilde ilerlemesini sağlamak, sizin de bu yolculukta kendinizi güvende ve desteklenmiş hissetmenize yardımcı olmaktır.

Düzenli kontrollerle, doğru bilgilerle ve sevgi dolu bir rehberlikle ek gıda süreci hem sizin hem bebeğiniz için çok daha kolay ve huzurlu ilerler.

Okul Çağı Sağlık Kontrolleri

Çocuğunuzun Akademik ve Sosyal Yolculuğunda Sağlam Bir Sağlık Temeli

Okul çağı, bir çocuğun hayatında hızlı büyümenin, yoğun öğrenmenin ve sosyal gelişimin bir arada ilerlediği özel bir dönemdir. Bu dönemde düzenli okul çağı sağlık kontrolleri, çocuğun fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişimini takip etmek, olası sağlık sorunlarını erken dönemde tespit etmek ve ebeveynleri doğru bilgilerle güçlendirmek açısından büyük önem taşır.

Bir çocuk için sağlıklı bir okul yaşamı; iyi görme, iyi işitme, güçlü motor beceriler, dengeli beslenme, duygusal olarak kendini güvende hissetme ve öğrenme becerilerinin desteklenmesiyle mümkündür. Bu nedenle okul çağı izlemleri yalnızca “hasta olunca doktora gitme” anlayışıyla değil; koruyucu çocuk sağlığı yaklaşımıyla ele alınmalıdır.

Okul Çağı Neden Ayrı Bir Sağlık İzlemi Gerektirir?

6 yaşından itibaren çocuklar yeni bir düzene, sosyal ilişkilere ve akademik beklentilere adım atar. Bu dönem, pek çok sağlık göstergesinin yön değiştirdiği bir süreçtir.

Okul çağı sağlık kontrolleri:

• Fiziksel büyümeyi
• Gelişimsel ilerlemeyi
• Öğrenmeye etki eden sağlık faktörlerini
• Duygusal refahı
• Akademik performansı
  birlikte değerlendiren bütüncül bir yaklaşım sunar.

Düzenli takip, hem çocuğun günlük yaşam kalitesini artırır hem de ileride oluşabilecek sorunların önüne geçer.

Okul Çağı Sağlık Kontrollerinde Yapılan Değerlendirmeler

1. Büyüme ve Gelişme Takibi

Çocuğun boy, kilo, vücut kitle indeksi ve büyüme persentil eğrileri değerlendirilerek büyüme hızının dengeli ilerleyip ilerlemediği analiz edilir.
Bu değerlendirmeler sayesinde:

• Büyüme geriliği
• Fazla kilo veya obezite
• Hızlanmış büyüme
  gibi durumlar erken dönemde fark edilebilir.

2. Görme Değerlendirmesi

Görme sorunları okul başarısını doğrudan etkiler. Bu nedenle görme değerlendirmesi, özellikle 6–10 yaş arasında çok önemlidir. Yönlendirmemiz sonucu yapılan değerlendirmeler ile:

• Miyopi

• Hipermetropi

• Astigmatizma
• Göz tembelliği (ambliyopi)
  gibi sorunlar erken saptanabilir.

3. İşitme Değerlendirmesi

İşitme kaybı akademik performansı, dil gelişimini ve sosyal ilişkileri etkileyebilir. Yönlendirmelerimiz sonucu yapılan işitme değerlendirmeleri;

• Kulak tıkanıklığı
• Orta kulak sıvısı
• İletim tipi işitme kaybı
  gibi sorunların erken tanınmasını sağlar.

4. Ortopedik ve Postür Muayenesi

Okul çantası, uzun süre oturma, hızlı büyüme gibi faktörler duruş bozukluklarına neden olabilir.
Muayenede:

• Skolyoz
• Kifoz
• Düz tabanlık
• Postür sorunları
  değerlendirilir.

5. Diş ve Ağız Sağlığı Değerlendirmesi

Süt dişleri ile kalıcı dişlerin bir arada bulunduğu karmaşık bir dönemdir. Düzenli ağız sağlığı değerlendirmesi ile çürükler, kapanış sorunları ve ağız hijyeni alışkanlıkları gözden geçirilir.

6. Beslenme, Uyku ve Fiziksel Aktivite Değerlendirmesi

Okul çağı çocuklarında sağlıklı alışkanlıklar gelişimin temelini oluşturur. Bu bölümde aileye:

• Günlük beslenme düzeni
• Ara öğün içerikleri
• Paketli gıdalar konusunda farkındalık
• Uyku süreleri
• Ekran süresi
• Hareket ve spor önerileri
  sunulur.

7. Öğrenme ve Duygusal İyilik Hali

Okul çağı sağlık kontrolleri yalnızca fiziksel sağlığı değil; çocuğun psikolojik ve sosyal durumunu da kapsar.
Görüşmede:

• Dikkat ve odaklanma
• Okul uyumu
• Kaygı belirtileri
• Akademik güçlükler
• Sosyal ilişkiler
  değerlendirilir.
  

Gerek duyulursa çocuk psikiyatrisi değerlendirmesi, psikolojik danışmanlık ve öğrenme değerlendirmeleri için yönlendirme yapılır.

8. Ergenlik Değerlendirmesi

10 yaş ve sonrasında ergenliğe geçiş belirtileri başlar. Bu dönemde:

• Meme gelişimi
• Testis hacmi
• Kıllanma
• Büyüme atakları
• Hormonal değişiklikler
  yakından takip edilir.
  Erken veya gecikmiş ergenlik belirtileri erken dönemde tespit edilir.

Aşıların Gözden Geçirilmesi ve Eksik Aşıların Tamamlanması

Okul çağında bazı aşıların hatırlatma dozlarına ihtiyaç duyulur.
Kontrollerde:

• Aşı takvimi gözden geçirilir
• Eksik aşılar belirlenir
• Uygulama planlanır

Bu süreç hem çocuğun bireysel sağlığını hem de okul ortamındaki toplu yaşam güvenliğini destekler.

Okul Çağı Sağlık Kontrolleri Hangi Yaşlarda Yapılır?

Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de çocukların şu dönemlerde yılda en az bir kez sağlık kontrolünden geçmesi önerilir:

• 6 yaş (okula başlangıç muayenesi)
• 7–11 yaş arası yılda bir kez genel sağlık izlemi
• 12–18 yaş arası yılda bir kez ergenlik ve gelişim izlemi

Gerekli durumlarda bu sıklık artırılabilir.

Bu Kontroller Neden Çok Değerli?

Düzenli okul çağı sağlık izlemleri:

• Akademik başarıyı artırır
• Öğrenme güçlüklerinin erken tanınmasını sağlar
• Dikkat ve davranış sorunlarını aydınlatır
• Fiziksel ve gelişimsel riskleri azaltır
• Sağlıklı beslenme ve yaşam alışkanlıklarını destekler
• Ergenlik dönemine sağlıklı bir geçiş sağlar
• Ebeveynlerin kaygılarını azaltır
• Çocuk ve doktor arasındaki güven ilişkisini güçlendirir

Uzun vadede sağlıklı bir yetişkinliğin temeli bu dönemde atılır.

Çocuğunuzun Okul Yolculuğunda Sağlam Bir Sağlık Partneri

Okul çağı sağlık kontrolleri; yalnızca bir muayene değil, çocuğunuzun gelişimini tüm yönleriyle gözeten, aileyi destekleyen ve geleceğe güvenli bir adım atan koruyucu bir sağlık yaklaşımıdır.

Hedefimiz; çocuğunuzun fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak sağlıklı büyümesini sağlamak, ebeveyn olarak size düzenli rehberlik sunmak ve bu yolculuğu daha güvenli, bilinçli ve keyifli hale getirmektir.

Düzenli kontrollerle, doğru bilgi ve şefkatli bir yaklaşım eşliğinde çocuğunuzun okul yaşamı çok daha güçlü ve sağlıklı ilerler.

Ergen Sağlığı ve Gençlik Danışmanlığı

Çocuğunuzun Ergenlik Yolculuğunda Bilimsel, Güvenilir ve Şefkatli Bir Rehberlik

Ergenlik dönemi, çocukluktan yetişkinliğe geçişin hem en heyecan verici hem de en hassas dönemlerinden biridir. Bu süreç; hızlı fiziksel büyümenin, hormonal değişimlerin, duygusal dalgalanmaların, kimlik arayışının ve bağımsızlık çabasının iç içe geçtiği çok yönlü bir gelişim aşamasıdır. Bu nedenle ergen sağlığı izlemleri ve gençlik danışmanlığı, yalnızca sağlık taraması değil; gençlerin sağlıklı, güçlü, özgüvenli ve bilinçli bireyler olarak yetişmesini destekleyen kapsamlı bir süreçtir.

Ergenlik döneminde çocuklar birçok değişim yaşar. Bu değişimlerin doğru yönetilmesi, risklerin erken fark edilmesi ve sağlıklı alışkanlıkların kazandırılması için düzenli adolesan sağlığı kontrolleri büyük önem taşır. Aynı zamanda bu dönem, ebeveynlerle gençler arasında iletişimin zorlaştığı bir zaman dilimi olduğu için, profesyonel bir rehberlik aileyi de güçlendirir.

Ergen Sağlığı İzlemleri Neden Gereklidir?

Ergenlik, 10–19 yaş aralığını kapsayan, hızla değişen bir gelişim dönemidir. Bu süreçte;

• Büyüme hızı artar,
• Bedensel değişimler başlar,
• Hormonal denge farklılaşır,
• Duygusal tepkiler yoğunlaşır,
• Akademik ve sosyal baskılar artar,
• Sağlık davranışları kalıcı hâle gelir.

Düzenli ergen sağlığı izlemleri, bu sürecin sağlıklı şekilde ilerlediğinden emin olmayı, olası problemleri erken tanımayı ve gençlerin doğru sağlık bilgilerle donatılmasını sağlar.

Ergen Sağlığı ve Gençlik Danışmanlığında Yapılan Değerlendirmeler

1. Büyüme ve Gelişme Değerlendirmesi

Ergenlik döneminde büyüme hızında belirgin değişiklikler olur. Bu nedenle:

• Boy ve kilo takibi
• Büyüme atakları
• Vücut kitle indeksi
• Kas-kemik gelişimi
  düzenli olarak değerlendirilir.

Ani kilo kaybı, obezite, beslenme bozuklukları veya büyüme geriliği gibi durumlar erken dönemde fark edilerek çözüme yönelik planlama yapılır.

2. Ergenlik Dönemi Fiziksel Değerlendirmesi

Rutin fizik muayeneye ek olarak ergenlik muayenesinde;

• Meme gelişimi
• Testis hacmi
• Kıllanma durumu
• Menstruasyon düzeni (kızlarda)
• Ses kalınlaşması (erkeklerde)
• Cilt sorunları (akne vb.)
• Vücut orantısı

gibi pek çok fiziksel belirti değerlendirilir.

Erken ergenlik veya gecikmiş ergenlik gibi durumlara erken müdahale edilmesi için bu değerlendirme oldukça önemlidir.

3. Psikososyal Gelişim ve Ruh Sağlığı Tarama

Ergenlik yalnızca fiziksel bir dönüşüm değildir; aynı zamanda kimlik gelişimi, duygusal regülasyon ve sosyal ilişkiler açısından kritik bir dönemdir.

Gençlik danışmanlığında:

• Kaygı ve stres düzeyi
• Sosyal uyum
• Okul ve akademik zorlanmalar
• Arkadaş ilişkileri
• Dijital medya ve ekran alışkanlıkları
• Kendilik algısı ve özgüven
• Duygusal değişimler

detaylı bir şekilde ele alınır.

Ergenlerde sık görülen depresyon, anksiyete, dikkat sorunları, uyku problemleri gibi durumlar için erken değerlendirme yapılır ve gerekirse psikiyatrik yönlendirme ve psikolojik destek önerilir.

4. Beslenme, Uyku ve Yaşam Alışkanlıkları

Sağlıklı alışkanlıkların temeli ergenlikte atılır.

Bu nedenle izlemlerde:

• Günlük beslenme içeriği
• Fast food ve paketli gıdalarla ilgili farkındalık
• Egzersiz ve spor alışkanlıkları
• Uyku düzeni ve uyku hijyeni
• Su tüketimi
• Enerji içecekleri ve kafein kullanımı

gibi konular değerlendirilir. Sağlıklı yaşam tarzı için kişiye özel öneriler hazırlanır.

5. Cinsel Eğitim ve Güvenli Davranışlar

Ergenlik döneminde doğru ve güvenilir bilgiler hayati önem taşır.

Bu nedenle görüşmelerde:

• Üreme sağlığı
• Hijyen
• Kızlarda adet sağlığı
• Ergenlerde mahremiyet eğitimi
• Güvenli davranış alışkanlıkları

bilimsel ve yaşa uygun bir dille ele alınır.
Güvenli bir ortam sağlamak için görüşmelerin bir bölümü gencin kendisiyle gizlilik esasına dayalı olarak yapılabilir.

6. Riskli Davranışların Erken Tanınması

Ergenlik döneminde riskli davranışlara eğilim artabilir.

Danışmanlık kapsamında şu konular dikkatle değerlendirilir:

• Madde kullanımı riski
• Dürtüsel davranışlar
• Aşırı ekran kullanımı
• Duygusal zorlanmalar
• Sosyal medya kaynaklı baskılar
• Kendine zarar verme düşünceleri

Erken fark edilen riskler için aileye ve gence uygun destek planı oluşturulur.

7. Aşı Takibi ve Sağlık Tarama Testleri

Ergenlik döneminde bazı aşıların hatırlatma dozlarına ihtiyaç duyulabilir.
Kontrollerde:

• HPV aşısı
• Tetanoz-difteri pekiştirme dozu (Td)
• Suçiçeği / Hepatit A eksikleri
• Meningokok aşısı önerileri

gözden geçirilir ve uygulanması sağlanır.

Ergen Sağlığı İzlemleri Ne Sıklıkla Yapılmalı?

Gençlerin 10–18 yaş arasında yılda en az bir kez kapsamlı bir ergen sağlığı muayenesinden geçmesi önerilir.
Gerekli durumlarda bu sıklık artırılabilir.

Erken ergenlik şüphesi, adet düzensizliği, ani kilo değişimi, ruhsal zorlanma veya öğrenme güçlüğü gibi durumlarda daha sık izlem yapılması faydalıdır.

Aile ve Ergen İçin Güvenli Bir Danışmanlık Alanı

Ergenlerle yapılan görüşmelerin bir kısmı, gencin kendisini daha rahat ifade edebilmesi için birebir şekilde yürütülebilir.
Ancak aile her zaman sürecin ayrılmaz bir parçasıdır.

Danışmanlık süreci:

• Ebeveyn–ergen iletişimini güçlendirmeyi
• Aile içi dinamikleri desteklemeyi
• Gençlerin ihtiyaç duyduğu güvenli alanı yaratmayı
  amaçlar.

Sağlıklı, Güçlü ve Bilinçli Bir Gençlik Yolculuğu

Ergenlik, doğru destekle hem gençler hem ebeveynler için keyifli ve öğretici bir sürece dönüşebilir.
Ergen sağlığı ve gençlik danışmanlığı, gencin fiziksel gelişiminden duygusal dayanıklılığına, akademik başarısından sosyal ilişkilerine kadar pek çok alanı destekleyen kapsamlı bir sağlık hizmetidir.

Amacımız; gençlerin sağlıklı, özgüvenli ve bilinçli bireyler olarak yetişmesini sağlamak, ebeveynlere doğru rehberlik sunmak ve bu dönemi güvenle yönetebilmelerine yardımcı olmaktır.

Düzenli ergen sağlığı kontrolleri ve profesyonel gençlik danışmanlığı ile çocuğunuzun bu hassas dönemini çok daha güçlü, bilinçli ve sağlıklı bir şekilde birlikte aşabilirsiniz.